ფსიქოლოგია ფსიქოლოგიური ტრამვის გადამუშავების საფეხურები 2021, 21 თებერვალი, 17:44 ფსიქოლოგიური ტრავმა შეიძლება გამოწვეული იყოს როგორც ერთჯერადი, ასევე განმეორებითი გამოცდილებით. მატრავმირებელი გამოცდილება ზღუდავს ინდივიდის უნარს, დაძლიოს აღნიშნულ მოვლენასთან დაკავშირებული აზრები და ემოციები და მოახდინოს მათი ინტეგრირება. მატრავმირებელი მოვლენა უდიდეს ნეგატიურ გავლენას ახდენს ადამიანის იდენტობაზე, ემოციურ და სულიერ მდგომარეობაზე, სხეულის ფუნქციონირებასა და გუნება განწყობილებაზე. ფსიქოლოგიური ტრავმის კომპონენტები: მიუხედავად იმისა, თუ რა არის ტრავმული მოვლენის წყარო, ტრავმა დაკავშირებულია სამ ზოგად ელემენტთან:
განვიხილავთ ტრავმის გადამუშავების შვიდ საფეხურს, ესენია:
დეპრესიის ფაზისთვის დამახასიათებელია დეპრესიის დიაგნოზის კლინიკური ნიშნები. მათ შორის გამოკვეთილია უიმედობა, მკვეთრად დაწეული, სევდიანი გუნება განწყობილება, დაბალი თვითშეფასება, ძილისა და კვების დარღვევები, ფიქრი თვითმკველობაზე, საკუთარი თავის დადანაშაულება, უმაქნისობის განცდა და აშ. დეპრესიის სიმპტომების დიდი ხნის განმავლობაში არსებობის შემთხვევაში აუცილებელია, ინდივიდმა მიიღოს კომპეტენტური კლინიკური მხარდაჭერა, რაშიც მას დაემარება ფსიქოთერაპევტის და/ან ფსიქიატრის კონსულტაცია. ირგვლივ მყოფების მხრიდან მნიშვნელოვანია ემოციური მხარდაჭერის გამოხატვა, კერძოდ:
მხარდაჭერა და საღი აზრის შენარჩუნება პრობლემის ამა თუ იმ გამომწვევ მიზეზთან დაკავშირებით. რეკომენდებულია ადამიანს მიეცეს საკუთარი ბრაზისა და ნეგატიური ემოციის ვერბალიზაციის, ე.წ. ორთქლის გამოშვების შესაძლებლობა. ამ სიტუაციაშიც მნიშვნელოვანია ინდივიდთან სწორის მოსმენის სტრატეგიების გამოყენება და ემოციური მხარდაჭერა.
მიღება გაცნობიერების ფაზა ხასიათდება მატრავმირებელი საკითხის მიმართ მიმღებლობის გაზრდით, საღი აზრით და სხვადასხვა პოზიციების მოსმენის, გააზრების, გათვალისწინების თავისებურებებით. ამ ეტაპზე შეგვიძლია თამამად ვესაუბროთ ადამიანს პრობლემაზე, გავუზიაროთ ჩვენი სწორი და ეთიკური პოზიციები ეფექტური კომუნიკაციის სტრაგეგიების სრული გათვალისწინებით.
აღდგენის ფაზა - ინდივიდი იღებს გადაწყვეტილებას, გააკეთოს ის, რისი გაკეთებაც შეუძლია. ეს არის მოქმედების, პრობლემის მოგვარებისკენ გადადგმული ნაბიჯების განხორციელების ფაზა. შეიძლება ითქვას, რომ ამ ეტაპზე ადამიანს უმეტესწილად დაძლეული აქვს ტრავმასთან დაკავშირებული ფსიქოლოგიური პრობლემები. თუმცა უნდა გვახსოვდეს, რომ სწორი კომუნიკაცია მნიშვნელოვანია ადამიანის მხარდაჭერისა და მიღწეული შედეგების შესანარჩუნებლად, რადგან არსებობს არასასურველ ემოციური მდგომარეობაში კვლავ დაბრუნების რისკი.ზოგიერთ შემთხვევაში შეიძლება ადგილი ჰქონდეს ზედა საფეხურებისთვის დამახასიათებელ ემოციებს, ქცევასა და აზრებს. ყოველ კონკრეტულ შემთხვევაში აღდგენის ფაზის შენარჩუნება დამოკიდებულია პიროვნების ფსიქოლოგიურ სტაბილურობასა და გარემოს მხარდამჭერ როლზე. დაეხმარეთ სხვადასხვა აქტივობების განხორციელებასა და პრობლემის მოგვარების ახალი სტრატეგიების დასახვაში. გაუზიარეთ წარმატებული შემთხვევები.
ამრიგად, აღნიშნული ფაზების გარკვეული თანმიმდევრობა გვხვდება ტრავმული გამოცდილების მქონე ადამიანებთან, თუმცა შესაძლოა, თანმიმდევრობა არ იყოს დროში ამგვარად წარმოდგენილი და ეტაპები ურთიერთომონაცვლეობდნენ. მაგალითად ბრაზის საფეხურიდან კვლავ დეპრესიის საფეხურისთვის დამახასიათებელი სიმპტომების გამოვლინება იყოს სახეზე და სხვა. ასევე შესაძლებელია, ორი ფაზითვის დამახასიათებელი ნიშნების შერწყმას ჰქონდეს ადგილი. საფეხურების გავლა სრულიად ნორმალური პროცესია და მნიშვნელოვანია ტრავმის დაძლევის გზაზე და მასთან დაკავშრებულ მძიმე ფსიქოლოგიურ მდგომარეობებთან გასამკლავებლად.
ამ პროცესის გავლას გარკვეული დრო სჭირდება. ტრავმის საფეხურების წარმატებით გადალახვა ინდივიდს პრობლემის გააზრებაში, აზრებისა და ემოციების რეგულაციასა და შეცვლილ გარემოპირობებთან ადაპტაციაში ეხმარება.ფსი
27 შეფასება არ არის
|