ეპილეფსია მიეკუთვნება თავის ტვინის ქრონიკული დაავადებების ჯგუფს. მისი ყველაზე დამახასიათებელი გამოვლინებაა განმეორებითი კრუნჩხვები ფსიქიკური, მგრძნობიარე და მამოძრავებელი ფუნქციების ერთდროული დაქვეითებით. რეგულარული კრუნჩხვებისას საუბარია ეპილეფსიური სინდრომის ანუ სისტემური კრუნჩხვების შესახებ. ისინი გამოწვეულია ძირითადად თავის ტვინის სიმსივნეებით, რომლებიც ნერვული დაბოლოებების გაღიზიანებას იწვევს. კრუნჩხვების სიმძიმე განსხვავდება ხანგრძლივობისა და ინტენსივობის მიხედვით, მაგრამ იგივე ტიპისაა და ვლინდება ერთმანეთის მსგავსი გარეგანი ნიშნებით.

განსხვავება ეპილეფსიის სინდრომსა და ეპილეფსიას შორის მნიშვნელოვანია. ეპილეფსიის სინდრომი უფრო ხშირად არის სერიოზული დაავადების შედეგი, ხოლო ეპილეფსია არის დამოუკიდებელი პათოლოგია, რომლის განვითარების მიზეზები ჯერ კიდევ უცნობია. ეპილეფსიური სინდრომი შეიძლება არ იყოს ასოცირებული ეპილეფსიასთან და არსებობს მისი სრული მოცილების შესაძლებლობა იმ პირობით, რომ პროვოცირების მიზეზი აღმოიფხვრება. გარდა ამისა, ეს გავლენას არ ახდენს ადამიანის ფსიქიკურ და ფიზიკურ შესაძლებლობებზე, ხოლო ეპილეფსია თან ახლავს სერიოზულ ფსიქიკურ დარღვევებს და ხელს უწყობს ინტელექტუალური აქტივობის შემცირებას. დაავადების განვითარება შეიძლება გამოიწვიოს:

• ქალა-ტვინის ტრავმები;
• გენეტიკური დარღვევები თავის ტვინის სტრუქტურაში;
• ტვინის გადატანილი დაავადებები;
• ინფექციური დაავადებები;
• სისხლის მიმოქცევის დარღვევა თავის არეში.

დაავადების განვითარების ხელშემწყობ ფაქტორებს მიეკუთვნება:

• სტრესი;
• ემოციური მდგომარეობა;
• გადატვირთვა;
• საცხოვრებელი რეგიონის კლიმატური პირობების მკვეთრი ცვლილებები.

ხშირად მოზრდილებში შეუძლებელია ეპილეფსიის ზუსტი მიზეზის დადგენა. პაციენტების 50% -ზე მეტს აქვს იდიოპათიური ფორმა, განვითარების უცნობი მექანიზმით. ხშირად პაციენტზე ერთდროულად მოქმედებს რამდენიმე ფაქტორი. გარდა ამისა, თანამედროვე მედიცინისთვის ადამიანის ტვინი ჯერ კიდევ ბოლომდე არ არის შესწავლილი და შეუძლებელია ინდივიდუალურად პათოლოგიური გამოვლინებების დეტალური შესწავლა.

ეპილეფსიის განვითარების რისკ-ჯგუფში შედიან ტრავმის, ინსულტის ან ტვინის ანთებითი დაავადებების მქონე პაციენტები, ეპილეფსიის დიაგნოზის მქონე პირების ნათესავები და ალკოჰოლის რეგულარული მომხმარებლები.

ეპილეფსიის პირველი სიმპტომები აღინიშნება 5-15 წლის ასაკში. შეტევის შესაძლო დაწყებაზე დამახასიათებელი ნიშნებია ძილის და მადის გაუარესება, მომატებული გაღიზიანება, თავის ტკივილი.

კრუნჩხვა მოულოდნელად ვითარდება, რომელსაც თან ახლავს პაციენტის გონების დაკარგვა და მოძრაობების შეზღუდვა. იგი ეცემა მიწაზე, აღინიშნება მატონიზირებელი კრუნჩხვები, თავი უკან არის გადახრილი. შეტევის დაწყებიდან 15-20 წამში იცვლება მისი ხასიათი: აღინიშნება კლონური კრუნჩხვების ნიშნები, კანი ლურჯდება, ენა ძირსაა გადაგდებული, პირიდან ქაფი გამოდის, სივრცეში ორიენტაცია მთლიანად დაკარგულია, შესაძლოა ჰალუცინაციების განვითარებაც. რამდენიმე წუთში დახმარების გარეშე პაციენტის მდგომარეობა სტაბილურდება. აღდგება როგორც მისი გონება, ასევე მოძრაობისა და აზროვნების უნარიც.

ხშირად ეპილეფსიური შეტევა იწვევს ძილიანობას, სისუსტისა და დაღლილობის შეგრძნებას.

მკურნალობის არარსებობისას პაციენტის ორგანიზმში აღინიშნება რიგი სერიოზული პათოლოგიური ცვლილებები:

• ეპილეფსიური სტატუსი - კრუნჩხვებს შორის ინტერვალების მკვეთრი შემცირება, როდესაც პაციენტი გონზე არ მოდის და სამედიცინო დახმარების არარსებობისას ვითარდება კომა;
• ასპირაციული პნევმონიური მდგომარეობა - გამოწვეულია შეტევის დროს უცხო სხეულების ან პირნაღები მასის მოხვედრით სასუნთქ გზებში;
• ფსიქიკური აშლილობების განვითარება - ეგოიზმი, აგრესიულობა, დეპრესიული მდგომარეობები;
• მოულოდნელი სიკვდილი კრუნჩხვების დროს.

ეპილეფსიის დიაგნოზტირების ერთადერთი ინსტრუმენტული მეთოდია ელექტროენცეფალოგრამა. პაციენტის თავზე განლაგებული ელექტროდები ტვინის სხვადასხვა ნაწილში წერს სიგნალებს, რომლებიც კომპიუტერში ისახება დამახასიათებელი გრაფიკების სახით. მიღებული სურათის საფუძველზე ადვილად ხდება ეპილეფსიური კერის ადგილის განსაზღვრა. ინფორმაციული დიაგნოსტიკური მეთოდია კრუნჩხვების დროს ტვინის აქტივობის შესწავლა. მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფია შეიძლება სასარგებლო იყოს, თუ დაავადების განვითარების რისკი არსებობს. იგი ინიშნება მაშინ, როდესაც პაციენტი უჩივის თავის ტკივილს, არასტაბილურ სიარულს და კიდურებზე საგრძნობელ სისუსტეს. ჩამოთვლილი სიმპტომები მიუთითებს თავის ტვინის ორგანულ დაზიანებებზე, რომლებსაც შეუძლიათ კრუნჩხვების დაწყებისა და რეგულარობის პროვოცირება.

ეპილეფსიის განვითარება არ არის ინვალიდობის სტატუსის მინიჭების მიზეზი. პაციენტს შეუძლია გააგრძელოს ნორმალური ცხოვრება და უსაფრთხო გარემოში მუშაობა, რეგულარულად მიიღოს დანიშნული მედიკამენტები.

ეპილეფსიის სიმპტომების მკურნალობა შეიძლება კონსერვატიული და ქირურგიული გზით. პირველ შემთხვევაში, პაციენტს უნიშნავენ წამლების კომპლექსს, რომლებიც თრგუნავენ ეპილეფტიფორმულ აქტივობას და ამცირებენ პათოლოგიის განვითარების მიზეზს. ქირურგიული მკურნალობის დროს ხდება მიზეზის მოხსნა ჩარევით. ოპერაციის შემდეგ გამოჯანმრთელების პერიოდი დამოკიდებულია ტვინის დაზიანების არეზე, დაავადების სიმძიმეზე და პაციენტის სხეულის ზოგად მდგომარეობაზე.