ობსესიურ-კომპულსიური აშლილობა (OCD) არის გავრცელებული, ქრონიკული და ხანგრძლივი აშლილობა, რომლის დროსაც ადამიანს აქვს უკონტროლო, განმეორებადი აზრები (ობსესიები) და/ან ქცევები (კომპულსიები), რომელთა განმეორების სურვილიც მას აქვს.

ოკს მქონე ადამიანებს შეიძლება ჰქონდეთ აკვიატება, იძულება ან ორივე ერთად. ამ სიმპტომებმა შეიძლება ხელი შეუშალოს ცხოვრების ყველა ასპექტს, როგორიცაა სამუშაო, სკოლა და პირადი ურთიერთობები.

აკვიატებები არის განმეორებითი აზრები, მოთხოვნილებები ან გონებრივი გამოსახულებები, რომლებიც იწვევს შფოთვას. საერთო სიმპტომები მოიცავს:

მიკრობების ან დაბინძურების შიში

აგრესიული აზრები სხვების ან საკუთარი თავის მიმართ

სიმეტრიული ან სრულყოფილი წესრიგის მოთხოვნილება.

იძულება არის განმეორებადი ქცევა, რომელსაც ოკა-ის მქონე ადამიანი გრძნობს აკვიატებული აზრის საპასუხოდ. საერთო იძულება მოიცავს:

ხელების ინტენსიური დაბანა

რამის განმეორებით შემოწმება, მაგალითად, განმეორებით შემოწმება, კარი დაკეტილია თუ არა

იძულებითი დათვლა: მაგ საფეხურების

მაგრამ ოკა-ის მქონე ადამიანი ზოგადად:

ვერ აკონტროლებს თავის აზრებს ან ქცევებს, მაშინაც კი, როდესაც ეს აზრები ან ქცევები აღიარებულია, როგორც გადაჭარბებული

დღეში მინიმუმ 1 საათს ხარჯავს ამ ფიქრებსა თუ ქცევებზე

არ იღებს სიამოვნებას ქცევების ან რიტუალების შესრულებისას, მაგრამ შეიძლება განთავისუფლდეს ფიქრებისგან გამოწვეული შფოთვისგან.

განიცდის მნიშვნელოვან პრობლემებს ყოველდღიურ ცხოვრებაში ამ აზრების ან ქცევების გამო

ოკა-ის მქონე ზოგიერთ ადამიანს ასევე აღენიშნება ისეთი ქმედებების გამოვლენა, როგორიცაა თვალის დახამხამება და თვალის სხვა მოძრაობები, მხრების აჩეჩვა და თავის ან მხრების აწევა, ხმოვანი შეძახილები, ღრიალი და ა.შ

სიმპტომები შეიძლება დროთა განმავლობაში შემსუბუქდეს ან გაუარესდეს. ოკა-ის მქონე ადამიანები შეიძლება ცდილობდნენ დაეხმარონ საკუთარ თავს იმ სიტუაციების თავიდან აცილებით, რომლებიც მათ აკვიატებას იწვევს, ან შეიძლება გამოიყენონ ალკოჰოლი ან ნარკოტიკები საკუთარი თავის დასამშვიდებლად. მიუხედავად იმისა, რომ ოკა-ით დაავადებული მოზრდილების უმეტესობა აღიარებს, რომ რასაც აკეთებენ აზრი არ აქვს, ზოგიერთმა ზრდასრულმა და ბავშვების უმეტესობამ შეიძლება ვერ გააცნობიეროს, რომ მათი ქცევა უჩვეულოა.

ოკა არის გავრცელებული აშლილობა, რომელიც გავლენას ახდენს მოზარდებზე, მოზარდებსა და ბავშვებს მთელ მსოფლიოში. ადამიანების უმეტესობა დიაგნოზირებულია დაახლოებით 19 წლის ასაკში, ჩვეულებრივ, უფრო ადრეული ასაკი ბიჭებში, ვიდრე გოგონებში, მაგრამ 35 წლის შემდეგ იწყება.

ოკა-ის მიზეზები უცნობია თუმცა ვიზუალიზაციის კვლევებმა აჩვენა განსხვავებები შუბლის ქერქსა და ტვინის სუბკორტიკალურ სტრუქტურებში OCD-ის მქონე პაციენტებში. როგორც ჩანს, არსებობს კავშირი ოკა-ის სიმპტომებსა და ტვინის გარკვეულ უბნებში არსებულ ანომალიებს შორის, მაგრამ ეს კავშირი არ არის ნათელი. კვლევა ჯერ კიდევ მიმდინარეობს.

ამ ტიპის აშლილობის მკურნალობა ჩვეულებრივ ხდება მედიკამენტებით, ფსიქოთერაპიით ან ამ ორის კომბინაციით. მიუხედავად იმისა, რომ ოკა-ის მქონე პაციენტების უმეტესობა რეაგირებს მკურნალობაზე, ზოგიერთ პაციენტს უგრძელდება სიმპტომების გამოვლენა.

ზოგჯერ OCD-ის მქონე ადამიანებს ასევე აქვთ სხვა ფსიქიკური აშლილობები, როგორიცაა შფოთვა, დეპრესია და სხეულის დისმორფული აშლილობა, აშლილობა, რომლის დროსაც ვინმე შეცდომით თვლის, რომ მათი სხეულის ნაწილი არანორმალურია, დეფექტურია. მნიშვნელოვანია ამ სხვა დარღვევების გათვალისწინება მკურნალობის შესახებ გადაწყვეტილების მიღებისას.

სეროტონინის უკუმიტაცების ინჰიბიტორები (SRIs), რომლებიც მოიცავს სეროტონინის უკუმიტაცების სელექტიურ ინჰიბიტორებს (SSRIs) გამოიყენება ოკა-ის სიმპტომების შესამცირებლად.

SRI-ები ხშირად საჭიროებენ უფრო მაღალ დღიურ დოზებს OCD-ის მკურნალობაში, ვიდრე დეპრესიის დროს.

თუ მდგომარეობა არ გაუმჯობესდება ამ ტიპის მედიკამენტებით, კვლევა აჩვენებს, რომ ზოგიერთ პაციენტს შეუძლია კარგად უპასუხოს ანტიფსიქოზურ მედიკამენტებს.

არ შეიძლება მედიკამენტების მიღების შეწყვეტა ექიმთან წინასწარ საუბრის გარეშე. მედიკამენტის უეცარმა შეწყვეტამ შეიძლება გამოიწვიოს OCD სიმპტომების „აღდგენა“ ან გაუარესება.