2022 წლის 30 აგვისტოს 91 წლის ასაკში გარდაიცვალა საბჭოთა კავშირის უკანასკნელი ლიდერი, მიხეილ გორბაჩოვი.

მას ხშირად აკრიტიკებენ სსრკ-ის დაშლის გამო, თუმცა მისი „პერესტროიკის“ და „გლასნოსტ“-ის პოლიტიკა ქვეყნის რეფორმირებას ისახავდა მიზნად და არა დაშლას, მაგრამ ვერ გათვალა.

მის ქმედებებმა, რა თქმა უნდა, მნიშვნელოვანი გავლენა იქონია იმ მოვლენებზე, რამაც კოლაფსი გამოიწვია, მაგრამ იყო სხვა ფაქტორებიც, მათ შორის ეკონომიკური კრიზისი, ეროვნული მოძრაობები და რესპუბლიკის ლიდერების ქმედებები, (თუნდაც ბორის ელცინი), რომლებიც ასევე იზიარებენ პასუხისმგებლობას.

ძირითადი პუნქტები, რომელიც დაკავშირებულია გორბაჩოვთან საბჭოთა კავშირის დაშლაში:

„პერესტროიკა“ და „გლასნოსტი“(გარდაქმნა და საჯაროობა)

გორბაჩოვის მიერ წამოწყებულმა ამ პოლიტიკურმა კამპანიებმა გამოიწვია პარტიული კონტროლის შესუსტება, დემოკრატიული პროცესების განვითარება და საბჭოთა სისტემის კრიტიკა.

ეკონომიკური პრობლემები:

საბჭოთა ეკონომიკა სერიოზულ სირთულეებს განიცდიდა და გორბაჩოვის პოლიტიკამ ვერ შეძლო ამ პრობლემების ეფექტურად მოგვარება, რამაც გამოიწვია საქონლის დეფიციტი და მოსახლეობის მზარდი უკმაყოფილება.

ეროვნული მოძრაობები:

სსრკ-ის ეროვნულმა რესპუბლიკებმა გააძლიერეს მოთხოვნები დამოუკიდებლობაზე და გორბაჩოვის პოლიტიკამ, განსაკუთრებით „გლასნოსტმა“(საჯაროობამ), ამ მოძრაობებს მეტი თავისუფლება და გასაქანი მისცა საკუთარი ინტერესების გამოსახატავად.

გადატრიალების მცდელობა:

1991 წლის აგვისტოში კონსერვატიული ძალების მიერ ორგანიზებული გადატრიალება ჩაიშალა, მაგრამ მან სერიოზულად შეარყია გორბაჩოვის ავტორიტეტი და დააჩქარა სსრკ-ის დაშლა.

ბელოვეჟის შეთანხმებები:

1991 წლის დეკემბერში რუსეთის, უკრაინისა და ბელორუსის ლიდერებმა ხელი მოაწერეს შეთანხმებებს სსრკ-ის დაშლისა და დამოუკიდებელი სახელმწიფოების თანამეგობრობის (დსთ) შექმნის შესახებ, რაც საბჭოთა კავშირის ოფიციალურ დასასრულს ნიშნავდა.

ამრიგად, მიუხედავად იმისა, რომ გორბაჩოვს სსრკ-ის განადგურება არ დაუსახავს მიზნად, მისმა პოლიტიკამ და ქმედებებმა, სხვა ფაქტორებთან ერთად, მნიშვნელოვანი გავლენა მოახდინა დაშლის პროცესზე.