ალცაიმერი ეს არის კლინიკურ პათოლოგიური დაავადება რონელსაც ახასიათებს დემენციის ანუ ჭჯუასუსტების ინდენად მაღალი ხარუსხის, რომ შეუძლია გამოიწვიოს შრომიტი და სოციალური დისფუნქცია, ასვე ტვინში სენილური ფოლაქების და ნეიროფიბრილური წნულების განვიტარება, დემენციების შესწავლის ტანამედროვე ეტაპას საფუძვსლ8 ცაეყარა 1907წელს, როცა გერნანელმა ფსიქიატრნა ალცაიმერმა აღმოაცინა დემენციციის ყველაზე გავრცლებული ფორმის ზირითადი დამახასიატებელი ნისნები.

ალცაიმერის დაავადების დროს ვლინდენა ტვინის დიფუზური ატროფია, ტვინის მასის 20%-ით შემცირება, უპირაყესად შუბლის, საფეტქლის და ტხემის წილებში, არინისნება მესამე და გვერდითი პარკუწების სიმეტეიული გაფარტოება, დიაგნოსტიკური მნიშვნელობა აქვს ჰიპიკამპის ირმხრივ მკვეტრ ატროფიას, მიკროსკოპულად ვლინდება ნეირონების ამსიური დარუპვა, მკვეტრად სემცირებულია ქოლინერგული სტრუქტიეების მეინერტის ბაზალჯრი ბირტვები და ლურჯის ალაგის ნეირონები, ტვინის პარენქიმაში ვლინდება სამი სახის მიკრომორფოლოგიური ცვლიკები: 1. Სენილური ფოკაქების, რონლებიც სედგება ბეტა ამილოიდისაგან. 2.ნეიროფიბრულური წნულები რომელიც შედგება ტაუს-სგან. 3.ნეირონების გრანულოვაკოლური დეგენერაცია.

ალცაიმერის დაავადების სესაზლო რისკ ფაქტორებია: ასაკი, ტავის ტრამვა, ეტნიკჰრი ჯგუფი, დაბალი განატკება დ ასიხიო-ეკონიმიური სტატუსი, ალუმინის სასმელი სმწყაკში, ვასკულური რისკ-ფაქტორები.

ალცაიმერის დაავდება შეიზლება დაიყის სპორადუკ და ოჯახურ შემტხვევაბდ, ა სევე ადრეუკ 65 წლამდე და გვიან 65 წელს ზემოთ ტიპებად, შემტხვევატა 5-10%გვხვდება ოჯახური ფორმები, მათგან 1% არუს დამემკვიდრების აუტოსომურ-დომინანტურუ ტიპის.

ალცაიმერის დაავადება იწყება ნელა, სემპარავად, კლინიკური გამოვლენის რერზუკ სიმპტომს წარმოადგენს მეხსიერების დეფექტი, თანდათან ვიტარდება ადგილსა და სივცმრცეში უხეში დეზორიენტაცუა, აფაზია, აპრაქსია, აგნოზიის სხვადასხვა ფორმები, ყურადღება კონცენტრაცუის დაქვეიტება, ხანმოჯლე მეხსიერებასტან შედარებით ხანგრლზივი მეხისერება უფრო დიდხანს რცება ინტაქტური. Სუა სტადიების მეტყველება ხდება გარარიებბეული, პაცინეტი ხდება გაღიზიანებული და ინდიფერენტული, ისპობა ინტელექტუალური უნარ-ცვევბი, ვლინდება სარდის შეუკავებლობა, ცნდება აქსიალური რეფლექსები, ვლინდება ხასიატის ცვლიკებები, ქცევის დარრვევებუ, ჰალუცინოზი, დეპრესია.

ალცაიმერის დაავადების დიაგნოზის დადგენ ახდებაბკლინიჯური სურათის, ანამნეზის, პარაკლინიკური მონაცემების მიხედვით.

დიაგნოზი ეფუძვნება შემდეგ კრიტერიუმებს:

1. დემეცია, რომელიც არსებობა დადასტურებულია ფსიქომეტრიული გამოჯვლევებით MMES და სხვა ნეირო ფსიქოლოგირი ტეტსებით.

2. ორ ან მეტ კოგნიტური სფეროში დაზიანების არსებობით.

3.მეხსიერების და სხვა კოგნიტური დისფუნქციის პროგრედიენტური გაუარესება.

4.სენახული ცნობიერება.

5.დაავადების დებიუტი40-90 წლის ასაკში.

6.ყველა სხვა სახის პათოლოგიის არარსებობა, რაც შესაძლოა დემენციის მიზეზს წარმოადგენს.

ალცაიმერის დაააბდების ეტიოლოგიური მკურბალობა არარსებობს, სამკურნალოდ მოწოდებულია ქოლინესთერაზის ინჰიბიტორები: რივასტიგმინი, დონეპეზოლი, გალანტამინი. ისინი აუმჯობესებს კოგნიტური ფუნქციებს და ქცევას მსჰბუქი და საშუალო სიმზიმის დემენციის დროს. ასევე გამოიყენება NMDA - გლუტამატ რეცეპტორების ბლოკატორი მემანტინი.გამოიყენება ანტიდეპრესანტები, ბენზოდიაზეპამები, ნეიროლეპტიკები.