ფოლიკულიტი თმის ფოლიკულის არხის ზედა ნაწილის ანთებაა, რომელიც უმეტესწილად გამოწვეულია ინფექციური აგენტებით. თავდაპირველად ფოლიკულის არხში ჩნდება პაპულა, ხოლო შემდეგ პუსტულა - ცენტრში თმის ღერით, ეროზია და ბოლოს ქერქი. თუ ანთება ვრცელდება ღრმად ფოლიკულის არხში, დაავადებას უწოდებენ სიკოზს.

იმის გამო, რომ ამ პათოლოგიას აქვს რამდენიმე სახეობა და შეიძლება გავლენა იქონიოს არა მხოლოდ შუა, არამედ თმის ფოლიკულების ღრმა ნაწილებზე, ფოლიკულიტის მკურნალობა ინიშნება ინფექციური აგენტის, მისი ლოკალიზაციისა და ანთებითი პროცესის სიღრმის გათვალისწინებით.

ფოლიკულიტის მიზეზებია:

• ბაქტერიული ინფექციების გამომწვევები (ოქროსფერი სტაფილოკოკი, გრამუარყოფითი ბაქტერიები);
• სოკოვანი მიკროფლორა (დერმატოფიტები, საფუარის მსგავსი სოკო კანდიდა);
• მარტივი ჰერპესის ვირუსი;
• გადამდები მოლუსკი.

ფოლიკულიტის განვითარების რისკ - ფაქტორებია შაქრიანი დიაბეტი, აივ ინფექცია და სხვა იმუნოდეფიციტები, ქავილით მიმდინარე დერმატოზები, ჭარბი ოფლიანობა, ადგილობრივი გლუკოკორტიკოსტეროიდების ხანგრძლივი გამოყენება და პროფესიული გარემო.

თმის ფოლიკულის მიდამოში ანთების ადრეულ ეტაპზე ხდება სიწითლე და ინფილტრაცია, შემდეგ ჩირქოვანი კონუსური პუსტულა იქმნება, გაჟღენთილი ფუმფულა თმით. მისი გახსნის შემდეგ რჩება პატარა წყლული დამახასიათებელი სისხლიან - ჩირქოვანი ქერქით. მთელი ფოლიკულის დაზიანების შემთხვევაში კანზე რჩება ნაწიბური ან ჰიპერპიგმენტაცია. საშუალოდ ფოლიკულიტის განვითარება და მიმდინარეობა გრძელდება 7-8 დღე.

როგორც წესი ჩირქოვანი ანთებები მრავლობითი ხასიათისაა. ყველაზე ხშირად ფოლიკულიტის ელემენტები ლოკალიზებულია სახეში, იღლიებში, საზარდულში, სხეულის სხვადასხვა თმიან ნაწილებზე, ბარძაყებსა და წვივებზე. გამონაყარის გაჩენისას პაციენტები იგრძნობენ ქავილს და სხვადასხვა სიმძიმის ტკივილს.

თუ ჰიგიენის ძირითადი წესები არ არის დაცული და არ არსებობს ფოლიკულიტის ადეკვატური მკურნალობა, დაავადება შეიძლება გამოიწვიოს საკმაოდ სერიოზული გართულებები, როგორიცაა:

• ერთჯერადი (მათ შორის მორეციდივე) ფურუნკული ან ფურუნკულოზი;
• კარბუნკულები (ფურუნკულების დაგროვებები);
• კანის აბსცესი;
• ჰიდრადენიტი (საოფლე ჯირკვლების ჩირქოვანი ანთება);
• ფლეგმონა (ცხიმოვანი ჯირკვლების მწვავე ჩირქოვანი ანთება).

ფოლიკულიტის გაჩენის ეჭვის შემთხვევაში პაციენტს უტარდება თმის ფოლიკულის მდგომარეობის დერმატოსკოპიული გამოკვლევა. ეს პროცედურა ხელს უწყობს თმის ფოლიკულის დაზიანების სიღრმის დადგენას. ასევე გამოკვლევის დროს დაავადების გამომწვევი აგენტის დასადგენად ხდება სავსე პუსტულებისგან გამონადენის აღება. გარდა ამისა პრეპარატები ექვემდებარებიან მიკროსკოპულ და ბაქტერიოლოგიურ გამოკვლევას.

სამედიცინო ჩვენებების მიხედვით (სიფილისისა და გონორეის გამორიცხვის მიზნით) რეკომენდირებულია ანტიკარდიოლიპინის ტესტის ჩატარება. ფოლიკულიტის დიაგნოსტიკისას შეიძლება დაინიშნოს სისხლის ანალიზი შაქრის შემცველობაზე, იმუნოგრამა, ასევე სხვა ლაბორატორიული ტესტები.

ფოლიკულიტის მკურნალობა მიზნად ისახავს ინფექციის გამომწვევი აგენტის სრულ განადგურებას. სტაფილოკოკური ანთების დიაგნოსტიკისას პაციენტს ინიშნება ანთებითი კერების ადგილობრივი მკურნალობა სპირტისშემცველი ხსნარებით და მალამოებით, რომლებიც მოიცავს ანტიბაქტერიულ კომპონენტებს. განსაკუთრებით მძიმე და ქრონიკულ შემთხვევებში ინიშნება სისტემური მედიკამენტოზური მკურნალობა, მათ შორის ანტიბიოტიკებით, სულფანილამიდებით და იმუნოტროპული პრეპარატებით.

სოკოვანი წარმოშობის ფოლიკულიტის დროს რეკომენდირებულია ადგილობრივი ანტიმიკოზური და ანტიკანდიდოზური პრეპარატების გამოყენება. განსაკუთრებით მძიმე შემთხვევებში აუცილებელია ფართო სპექტრის ანტიბიოტიკების გამოყენება ფტორქინოლონების ჯგუფიდან.

ჰერპესული ხასიათის ფოლიკულიტის ტიპის სამკურნალოდ ინიშნება ანტივირუსული და ანტიჰერპესული პრეპარატები.

აკნეს მსგავსი სიფილოიდების მკურნალობა მოითხოვს კომპლექსურ სპეციფიკურ თერაპიას.

ფოლიკულიტის მძიმე ფორმების დროს რეკომენდირებულია ადგილობრივი კორტიკოსტეროიდული პრეპარატების გამოყენება გამოხატული ანთების საწინააღმდეგო და ანტიჰისტამინური ეფექტით.

ფოლიკულიტის მკურნალობაში ამჟამად გამოყენებული ერთ-ერთი ინოვაციური ეფექტური მიმართულებაა ლაზერული ტექნიკა. ამის ზემოქმედებით ცხიმის წარმოება, რომელიც პიოგენური ბაქტერიების საკვები საშუალებაა, მცირდება და ფოლიკულიტის განვითარების გამომწვევი მექანიზმი დაიბლოკება. ასევე ლაზერული გამოსხივების წყალობით დაზიანებულ უბნებში სისხლის მიმოქცევის გაუმჯობესება ხდება, რაც იწვევს ანთების ჩახშობას ბუნებრივი გზით. ეს არის უმტკივნეულო პროცედურა, რომელსაც პრაქტიკულად არ გააჩნია უკუჩვენებები და არ ტოვებს ნაწიბურებს.

ფოლიკულიტის განვითარების თავიდან ასაცილებლად აუცილებელია მკაცრად დაიცვას პირადი ჰიგიენის არსებული სტანდარტები. მნიშვნელოვანია, რომ სწორად და დროულად მოხდეს კანისა და თმის ზრუნვა, იმკურნალოს ნებისმიერი კანის დაზიანება, ასევე თავიდან აცილებული იქნას ჭარბი რაოდენობით ტკბილი, ცხარე და მარილიანი საკვების მოხმარება.

ნუ დაგავიწყდებათ, რომ აბანოს და საპარსი ყველა აქსესუარი მხოლოდ ინდივიდუალური გამოყენებისთვისაა განკუთვნილი.

ფოლიკულიტის პრევენციის მნიშვნელოვანი ფაქტორია ოთახში კომფორტული ტემპერატურის რეჟიმის შენარჩუნება, რაც ხელს უშლის სხეულის გადახურებას და ოფლიანობის გაზრდას.