თავისუფალიკომპოზიციისესე

დეფინიცია ესე არის თავისუფალი კომპოზიციის მოკლე ჩანახატი ავტორის მიერ დანახული და გააზრებული თემის, იდეის ან პრობლემის შესახებ. ასეთი ტიპის ესეს ძირითადი მახასიათებლებია გადმოცემის თავისუფალი სტილი და ავტორის პირადი დამოკიდებულების ჩვენება. ესე არ მოითხოვს საკითხის ამომწურავად განხილვას, აგრეთვე, ყველა არსებული ფაქტისა თუ არგუმენტის მოხმობას, რამდენადაც არსებითია საკითხის დანახვა კონტექსტში და ამ კონტექსტის გათვალისწინება. არგუმენტირებული ესესგანესესამტიპსგანასხვავებსთავისუფალიკომპოზიციაანუმკაცრადგანსაზღვრულისტრუქტურისარარსებობა. შესავალისადადასკვნისარსებობამთლიანადავტორისსურვილზედაშესაძლებლობებზეადამოკიდებული. თუკიავტორმამოახერხათავისისათქმელისიმგვარადგამოდმოცემა, რომესესმთლიანობაარირღვევადაესესდასასრულიწარმოადგენსამსათქმელისბუნებრივდაგვირგვინებას, ცალკეგამოყოფილიშესავალიდადასკვნა (პრობლემისწინასწარიმოხაზვითადასაბოლოოშეჯამებით) საჭიროაღარაა.

სტრუქტურა ესეშეიძლებააგებულიიყოსროგორცგადმოცემა, კრიტიკაანგანაზრება.

შეტყობინებისშემთხვევაშიტექსტშიუნდააისახოს:

ა. ფაქტისცოდნა, ინფორმირებულობასაკითხისირგვლივ;ბ. ფაქტისდალაგებულადგადმოცემისუნარი;გ. საკუთარიდამოკიდებულებისჩვენება;დ. წყაროსდასახელებისშესაძლებლობადამისისანდოობისგააზრება.

კრიტიკულიტიპისესესშესრულებისასტექსტშიუნდააისახოს:

ა. მთავარიპრობლემისგამოყოფა, საკითხზემთავარითვალსაზრის(ებ)ისადაამპოზიციისდამამტკიცებელიძირითადიარგუმენტებისმოყვანა;ბ. საკუთარითვალსაზრისისფორმულირებადამისიშედარებაარსებულთვალსაზრისებთან;გ. თემისგანხილვაგანსხვავებულიპოზიციიდანდასაკუთარიპოზიციისდასაბუთება.

განაზრებისტიპისესესშესრულებისასტექსტშიუნდააისახოს:

ა. საკითხისფაქტობრივიმდგომარეობისცოდნა;

ბ. საკითხისადმისაკუთარიდამოკიდებულებისშემუშავება;

გ. საკუთარიდამოკიდებულებისარგუმენტირებულიჩამოყალიბებისუნარი.

შეფასებისკრიტერიუმები:

ა. შესაბამისობასათაურთან;

ბ. საკითხისფაქტობრივიცოდნა;

გ. საკითხისგააზრება;

დ. ლოგიკურითანმიმდევრობადამიზეზ-შედეგობრივიკავშირიესესნაწილებსშორის;

ე. მსჯელობადადამოუკიდებელიაზროვნება;

ვ. გამართულიქართული, პუნქტუაციისძირითადიწესებისდაორთოგრაფიულიწესებისდაცვა;